Phân Loại Lỗi Vải: Hướng Dẫn Kiểm Tra & Đánh Giá Vải Dệt Thoi, Dệt Kim, Denim

1. Kiểm Tra Trực Quan và Đánh Giá Vải

Trong các mối quan hệ thương mại giữa người bán vải và khách hàng, một hệ thống phân tích lỗi hay chấm điểm lỗi phải được thống nhất và áp dụng. Cốt lõi của bất kỳ hệ thống chấm điểm nào là sự đơn giản và độ chính xác. Hệ thống phải được quy định rõ ràng và dễ thực hiện.
Trong số các hệ thống được sử dụng trên toàn thế giới, hệ thống “4 điểm” và “10 điểm” là phổ biến nhất. Phương pháp được sử dụng trong mỗi mối quan hệ cần được tất cả các bên thống nhất làm tiêu chuẩn. Lưu ý rằng các phương pháp dưới đây chỉ mang tính cơ bản; các tiêu chuẩn chính thức nên được tham khảo từ các tổ chức như ASTM.

2. Phân Loại Lỗi (Lỗi Lớn / Lỗi Nhỏ)

Các lỗi trên vải được phân loại thành “Lỗi lớn” và “Lỗi nhỏ” dựa trên đánh giá của các chuyên gia kiểm tra vải:

• Lỗi lớn (Major):
  Là lỗi nghiêm trọng đến mức, nếu bị lộ, có thể khiến sản phẩm cuối bị loại. Trong nhiều thỏa thuận, lỗi lớn còn được xem là “quan trọng” và có thể làm cả cuộn vải bị đánh giá là sản phẩm lỗi.

• Lỗi nhỏ (Major):
  Là sự không hoàn hảo có thể hoặc không thể khiến sản phẩm cuối bị loại, tùy thuộc vào vị trí và khả năng bị loại bỏ trong quá trình cắt, gia công sản phẩm.

Lưu ý rằng không phải tất cả các lỗi “có thể tính điểm” đều dẫn đến việc sản phẩm cuối bị loại, vì một số lỗi nhỏ có thể không ảnh hưởng đến chất lượng nếu bị loại bỏ trong quá trình sản xuất.

3. Danh Mục Lỗi

Các lỗi được chia thành các danh mục dựa trên hình thức và tác động đến chất lượng thị giác cũng như ứng dụng của vải:

1. Lỗi theo chiều dọc:
   Lỗi trên sợi dọc có dạng đường kẻ hẹp, mảnh, liên tục hoặc kéo dài.

2. Lỗi theo chiều ngang:
   Lỗi trên sợi ngang có dạng đường kẻ hẹp, mảnh.

3. Lỗi riêng lẻ:
   Bao gồm sự không đồng đều tổng thể, lỗi neppy, cục xơ, vết dầu, lỗi màu, nút thắt, sợi lộn,…

4. Lỗi hoa văn:
   Sai lựa chọn hoa văn, vẽ màu sai, hoa văn bị đứt đoạn hoặc che phủ không đồng đều.

5. Lỗi hoàn thiện bề mặt.

6. Lỗi in ấn.

Số điểm gán cho mỗi lỗi sẽ giúp xác định kích thước và tính chất của lỗi đó, từ đó đánh giá chất lượng của vải.

4. Hệ Thống Đánh Giá Chất Lượng bằng mắt Cho Vải Dệt Thoi và Dệt Kim

4.1. Phần 1 – Hệ Thống Đo Lường thủ công

4.1.1. Kiểm Tra:

• Quy trình:
  Các cuộn hoặc cây vải được kiểm tra trực quan và chấm điểm riêng lẻ theo hệ thống điểm đã thống nhất. Toàn bộ chiều dài của mẫu vải được kiểm tra, và vải được đưa qua khu vực kiểm tra với tốc độ phù hợp.

• Ghi nhận lỗi:
  Mọi lỗi nhìn thấy được ở khoảng cách 1 yard (hoặc 1 mét) đều được ghi nhận. Thông thường, vải chỉ được kiểm tra một mặt, trừ trường hợp đặc biệt theo thỏa thuận.

• Gán điểm:
  Điểm lỗi được gán dựa trên chiều dài lỗi theo hệ thống điểm đã thống nhất giữa người mua và nhà cung cấp.

4.1.2. Thiết Bị Kiểm Tra:

• Máy kiểm tra vải với bề mặt xem phẳng.
• Hệ thống tua lại vải với tốc độ điều chỉnh, tua tiến và tua lùi.
• Hệ thống chiếu sáng trực tiếp từ trên cao với đèn huỳnh quang trắng mát (nhiệt độ màu 4100-4500K).

4.1.3. Chiếu Sáng:

• Ánh sáng trực tiếp từ trên cao được gắn song song với bề mặt kiểm tra, tạo tia sáng vuông góc.
• Độ sáng tiêu chuẩn là 100 foot candles (lux).
• Ánh sáng nền (chiếu xuyên qua) có thể được sử dụng nếu được thống nhất giữa các bên.

4.1.4. Lấy Mẫu:

• Lô hàng dưới 1000 yard (hoặc mét): Kiểm tra toàn bộ các cuộn/cây vải.
• Lô hàng trên 1000 yard (hoặc mét): Lấy mẫu 10% số cuộn. Nếu 20% số cuộn mẫu bị lỗi, toàn bộ lô phải được kiểm tra.

Ví dụ:
Một lô 100 cuộn (mỗi cuộn 100 yard) được kiểm tra bằng hệ thống 4 điểm. Nếu 10% (10 cuộn) được kiểm tra và có 3 cuộn vượt mức lỗi cho phép, cả lô sẽ bị từ chối.

4.2. Phân Loại Lỗi Theo Hệ Thống Điểm

4.2.1. Lỗi Lớn và Lỗi Nhỏ:

• Lỗi lớn:
  1 điểm cho mỗi đoạn 9 inch (hoặc phần của đoạn đó).

• Lỗi nhỏ:
  1/4 điểm cho mỗi đoạn 9 inch (hoặc phần của đoạn đó).

Cách xác định lỗi trên báo cáo kiểm tra:

• Lỗi lớn được đánh dấu bằng ký hiệu (X), trên báo cáo kiểm tra – các điểm liên tiếp được nhóm lại.

• Lỗi lớn 1 điểm: –X
• Lỗi lớn 3 điểm: –XXX
• Lỗi lớn 3 & 2 điểm: –XXX XX
• Lỗi nhỏ được đánh dấu bằng ký hiệu (1) trên báo cáo kiểm tra.

• 12 lỗi nhỏ: –4–1-44 4–1-44 11

4.2.2. Mức Phạt và Tính Điểm:

• Mức phạt:
  Xác định theo chiều rộng vải (làm tròn đến 9 inch gần nhất) với mức phạt tối đa 4 điểm trên mỗi yard vuông.

• Cách tính điểm:

  • Lỗi nhỏ:
    1. Chia điểm lỗi cho 4 để làm tròn thành điểm nguyên.
    2. Chia điểm lỗi ở bước 1 cho số yard đã kiểm tra *100 (để tính điểm lỗi trên 100 yard).
    3. Nhân với 36 ( 1 yard = 36 inch) và chia cho bề rộng vải để ra điểm trên 100 yard vuông. 
  • Lỗi lớn: Sử dụng bước 2 và 3 tương tự.

Ví dụ tính điểm:
Giả sử có 16 điểm lỗi lớn và 40 điểm lỗi nhỏ trong 200 yard của vải rộng 60 inch. 

Đổi chiều rộng vải 60 inch sang yard ( làm tròn theo bội số của 9 inch) = 54 inch

• Báo cáo:

Kết quả được báo cáo như sau: Lỗi lớn + Lỗi nhỏ = Tổng điểm
Với ví dụ trên: 5.3 + 3.3 = 8.6 điểm trên 100 yard vuông

4.3. Hệ Thống Đo Lường Theo Hệ Mét

• Cách tính:
  Xác định chiều rộng vải tính bằng centimet, thay thế 25 cm cho đơn vị 9 inch và tính điểm lỗi trên 100 mét vuông.

• So sánh kết quả:
  Giá trị điểm thu được từ hệ yard và hệ mét nên xấp xỉ nhau (ví dụ: 30 điểm trên 100 yard vuông tương đương với 30 điểm trên 100 mét vuông).

• Công thức chuyển đổi:

  • Điểm trên 100 mét vuông × 0.836 = Điểm trên 100 yard vuông
  • Điểm trên 100 yard vuông × 1.196 = Điểm trên 100 mét vuông

4.4. Phần 2 – Hệ Thống Chấm Điểm

Có nhiều hệ thống chấm điểm được sử dụng trên toàn thế giới; phổ biến nhất là hệ thống 4 điểm và hệ thống 10 điểm. Dưới đây là tóm tắt:

Hệ Thống 4 Điểm

Độ dài lỗi (từ tối thiểu đến tối đa):

• Gán không quá 4 điểm cho mỗi yard hoặc mét của vải, bất kể số lượng hay kích thước lỗi.
• Gán 4 điểm cho mỗi đơn vị liên tiếp (mét hoặc yard) mà lỗi liên tục vượt quá 9 inch.
• Gán 4 điểm cho các cuộn vải có chiều rộng sử dụng nhỏ hơn mức quy định.
• Gán 4 điểm cho mỗi đường may hoặc lỗi toàn bộ chiều rộng (nếu có).
• Tính tổng số điểm theo 100 yard vuông hoặc 100 mét vuông (có thể thống nhất theo 100 yard hoặc 100 mét tuyến tính).

Hệ Thống 10 Điểm

1. Độ Dài Lỗi – Theo Chiều Dọc (Warp):

2. Độ Dài Lỗi – Theo Chiều Ngang (Filling):

3. Độ Dài Lỗi (Từ Tối Thiểu đến Tối Đa):

Tính tổng số điểm theo 100 yard vuông hoặc 100 mét vuông (hoặc theo 100 yard/100 mét tuyến tính) theo hướng dẫn của Phần 1.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)

1. Hệ thống “4 điểm” và “10 điểm” là gì?

• Trả lời:
  Đây là hai phương pháp chấm điểm phổ biến được sử dụng để đánh giá lỗi vải. Hệ thống “4 điểm” dựa trên việc gán điểm theo độ dài lỗi, giới hạn tối đa 4 điểm cho mỗi yard hoặc mét, trong khi hệ thống “10 điểm” đánh giá mức độ nghiêm trọng của lỗi với điểm số lên tới 10, tùy theo vị trí và kích thước của lỗi.

2. Lỗi lớn và lỗi nhỏ khác nhau như thế nào?

• Trả lời:
  • Lỗi lớn: Là lỗi nghiêm trọng đến mức, nếu bị lộ ra, có thể khiến sản phẩm cuối bị loại.
  • Lỗi nhỏ: Là những khiếm khuyết có thể hoặc không thể ảnh hưởng đến sản phẩm cuối, phụ thuộc vào vị trí xuất hiện và khả năng bị loại bỏ trong quá trình gia công.

3. Tại sao việc phân loại lỗi vải lại quan trọng trong ngành dệt may?

• Trả lời:
  Phân loại lỗi giúp người mua và nhà cung cấp thống nhất tiêu chuẩn đánh giá chất lượng vải, từ đó cải thiện quy trình kiểm tra, nâng cao chất lượng sản phẩm cuối và giảm thiểu lãng phí trong sản xuất.

4. Quy trình kiểm tra vải trực quan diễn ra như thế nào?

• Trả lời:
  Các cuộn hoặc cây vải được kiểm tra trực quan bằng hệ thống điểm đã thống nhất. Toàn bộ chiều dài vải được kiểm tra từ một khoảng cách tiêu chuẩn (1 yard hoặc 1 mét), lỗi được ghi nhận và chấm điểm dựa trên kích thước và vị trí của chúng. Một số lỗi nhỏ có thể được bỏ qua nếu bị loại bỏ trong quá trình cắt và gia công.

5. Làm thế nào để tính điểm lỗi vải theo hệ thống chấm điểm?

• Trả lời:
  Điểm lỗi được tính dựa trên chiều dài của lỗi trên vải. Đối với lỗi lớn, 1 điểm được gán cho mỗi đoạn 9 inch (hoặc phần của đoạn đó); đối với lỗi nhỏ, 1/4 điểm được tính cho mỗi đoạn 9 inch. Các điểm sau đó được chuyển đổi thành điểm trên 100 yard vuông hoặc 100 mét vuông theo quy trình tính toán đã được thiết lập.

6. Làm sao để chuyển đổi giữa hệ đo lường Imperial và Metric?

• Trả lời:
  Công thức chuyển đổi như sau:
  • Điểm trên 100 mét vuông × 0.836 = Điểm trên 100 yard vuông.
  • Điểm trên 100 yard vuông × 1.196 = Điểm trên 100 mét vuông.

7. Các tiêu chuẩn về thiết bị và chiếu sáng khi kiểm tra vải là gì?

• Trả lời:
  • Thiết bị: Cần sử dụng máy kiểm tra với bề mặt phẳng, có khả năng tua lại vải với tốc độ điều chỉnh được (có thể tua tiến và tua lùi).
  • Chiếu sáng: Nguồn ánh sáng trực tiếp từ trên cao phải được gắn song song với bề mặt kiểm tra, đạt độ sáng tiêu chuẩn (khoảng 100 foot candles) và thường sử dụng đèn huỳnh quang màu trắng mát (nhiệt độ 4100-4500K).

8. Quy trình lấy mẫu trong kiểm tra vải hoạt động ra sao?

• Trả lời:
  Với lô hàng nhỏ (dưới 1000 yard hoặc mét), toàn bộ các cuộn vải sẽ được kiểm tra. Đối với lô hàng lớn, mẫu 10% số cuộn/cây vải được chọn để kiểm tra. Nếu tỷ lệ cuộn có lỗi vượt quá 20% trong mẫu, toàn bộ lô hàng sẽ phải được kiểm tra thêm.

Kết Luận

Việc phân loại lỗi vải và áp dụng hệ thống kiểm tra trực quan với các hệ thống chấm điểm 4 điểm và 10 điểm là bước quan trọng giúp nâng cao chất lượng sản phẩm trong ngành dệt may. Thông qua quy trình kiểm tra, lấy mẫu và tính toán điểm lỗi, người mua và nhà cung cấp có thể đánh giá chính xác chất lượng vải và đảm bảo rằng sản phẩm cuối cùng đạt tiêu chuẩn mong muốn.

Nếu bạn quan tâm đến các phương pháp kiểm tra vải, chấm điểm lỗi và tối ưu quy trình kiểm tra, hãy áp dụng hướng dẫn trên để nâng cao chất lượng sản phẩm và tối ưu hóa quy trình sản xuất.

Tham khảo bài viết gốc tại đây